ΛΑΡΙΣΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ "ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΩΝ"

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ

..Η οργάνωση θεωρεί ότι αυτά τα πρόσφατα περιστατικά θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως επίκαιρος καταλύτης ώστε η κυβέρνηση να συστήσει διερευνητική επιτροπή με ευρεία εντολή. Μια τέτοια επιτροπή θα ερευνούσε όχι μόνο αυτά τα κρούσματα, αλλά επίσης θεσμικά ζητήματα, μεταξύ των οποίων την εκπαίδευση των αστυνομικών στη χρήση βίας και πυροβόλων όπλων, και την εφαρμογή άλλων εγγυήσεων κατά των βασανιστηρίων και της κακομεταχείρισης, περιλαμβανομένης της πρόσβασης σε δικηγόρους και συγγενείς για όσους κρατούνται ή συλλαμβάνονται.
Η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει ανησυχία για τη σωρεία ισχυρισμών για υπερβολική χρήση βίας από αστυνομικούς εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών και για κακομεταχείριση αυτών, που επιβεβαιώνονται από εικόνες που έχουν εμφανιστεί στα διεθνή και εθνικά μέσα ενημέρωσης. Το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, περιλαμβανομένων διατάξεων στις ICCPR και ΕΣΔΑ, καθώς και στη Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων και Άλλων Τρόπων Σκληρής, Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας, απαγορεύει τον βασανισμό ή άλλης μορφής κακομεταχείριση και απαιτεί από τα κράτη να διασφαλίζουν ότι θα διερευνώνται με αποτελεσματικό και ανεξάρτητο τρόπο οι τυχόν ισχυρισμοί για τέτοια μεταχείριση.

…Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, κάθε πρόσωπο που συλλαμβάνεται ή τίθεται υπό κράτηση έχει το δικαίωμα να πληροφορείται το συντομότερο τις κατηγορίες εναντίον του (Άρθρα 9(2) και 14(3)(a) του ICCPR, Άρθρα 5(2) και 6(3)(α) της ΕΣΔΑ). Επιπλέον, τα διεθνή θεσμικά κείμενα αναφέρουν ότι κάθε πρόσωπο που συλλαμβάνεται ή τίθεται υπό κράτηση έχει το δικαίωμα στη συνδρομή νομικού παραστάτη (Αρχή 1 των Βασικών Αρχών για τον Ρόλο των Δικηγόρων).
Η Διεθνής Αμνηστία έχει λάβει πληροφορίες γύρω από φερόμενες ως παραβιάσεις των δικαιωμάτων ατόμων, περιλαμβανομένων παιδιών, που συνελήφθησαν και τέθηκαν υπό κράτηση στη Λάρισα στις 8 Δεκεμβρίου 2008. Αναφέρθηκε ότι μερικά παιδιά υποβλήθηκαν σε κακομεταχείριση, ότι τα συγκεκριμένα δικαιώματα των παιδιών δεν έγιναν σεβαστά, ότι άτομα στερήθηκαν άμεση νομική συμπαράσταση, και ότι απαγγέλθηκαν εναντίον τους κατηγορίες που φέρονται ως αυθαίρετες.
. Όλοι οι συλληφθέντες επίσης στερήθηκαν, σύμφωνα με αναφορές, την άμεση νομική συμπαράσταση κατά την κράτησή τους.

…Η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για τις αναφερόμενες παραβιάσεις των δικαιωμάτων των 17 παιδιών που συνελήφθησαν. Δικηγόροι των παιδιών ανέφεραν στην οργάνωση ότι κατά την ολονύκτια κράτησή τους, δεν επιτράπηκε στα παιδιά να επικοινωνήσουν με τις οικογένειες ή τους δικηγόρους τους.
…Επιπλέον, οι αστυνομικές αρχές αρνήθηκαν να παράσχουν πληροφορίες σε απάντηση των επανειλημμένων ερωτημάτων των γονέων, αν τα παιδιά τους είχαν όντως συλληφθεί και σε ποιο αστυνομικό τμήμα κρατούνταν. Οι αναφορές ισχυρίζονταν επίσης ότι τα παιδιά κρατήθηκαν μαζί με ενήλικες. Η οργάνωση έχει μάθει επίσης ότι αρκετοί από τους συλληφθέντες ισχυρίστηκαν ότι ξυλοκοπήθηκαν από αστυνομικούς κατά τη σύλληψή τους αλλά ήταν απρόθυμοι να το καταγγείλουν.
…Σύμφωνα με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, «κανένα παιδί να μη στερείται την ελευθερία του κατά τρόπο παράνομο ή αυθαίρετο. Η σύλληψη, κράτηση ή φυλάκιση ενός παιδιού πρέπει να είναι σύμφωνη με το νόμο, να μην αποτελεί παρά ένα έσχατο μέτρο και να είναι της μικρότερης δυνατής χρονικής διάρκειας» (Άρθρο 37(β)). Επίσης, «κάθε παιδί που στερείται την ελευθερία του να αντιμετωπίζεται με ανθρωπισμό και με τον οφειλόμενο στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου σεβασμό, και κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ηλικίας του. Ειδικότερα, κάθε παιδί που στερείται την ελευθερία θα χωρίζεται από τους ενήλικες, εκτός εάν θεωρηθεί ότι είναι προτιμότερο να μη γίνει αυτό για το συμφέρον του παιδιού, και έχει το δικαίωμα να διατηρήσει την επαφή με την οικογένειά του δι' αλληλογραφίας και με επισκέψεις, εκτός εξαιρετικών περιστάσεων» (Άρθρο 37 (γ)). Επιπλέον, το Άρθρο 40 της Σύμβασης ορίζει ότι «κάθε παιδί ύποπτο ή κατηγορούμενο για παράβαση του ποινικού νόμου έχει τουλάχιστον το δικαίωμα στις ακόλουθες εγγυήσεις», οι οποίες περιλαμβάνουν «να ενημερώνεται χωρίς καθυστέρηση και απευθείας για τις εναντίον του κατηγορίες ή, κατά περίπτωση, μέσω των γονέων του ή των νόμιμων εκπροσώπων του και να έχει νομική ή οποιαδήποτε άλλη κατάλληλη συμπαράσταση για την προετοιμασία και την παρουσίαση της υπεράσπισής του». Αυτό συμπληρώνεται από το Άρθρο 37 (δ), που αναφέρει ότι «τα παιδιά που στερούνται την ελευθερία τους να έχουν το δικαίωμα για ταχεία πρόσβαση σε νομική ή άλλη κατάλληλη συμπαράσταση, καθώς και το δικαίωμα να αμφισβητούν τη νομιμότητα της στέρησης της ελευθερίας τους ενώπιον ενός δικαστηρίου ή μιας άλλης αρμόδιας, ανεξάρτητης και αμερόληπτης αρχής, και για τη λήψη μιας ταχείας απόφασης πάνω σ' αυτό το ζήτημα».

…Ο δικηγόρος ανέφερε επίσης ότι οι καταθέσεις των αστυνομικών ήταν πανομοιότυπες για όλους τους κρατουμένους, και μόνο το όνομα, ο χρόνος και το σημείο σύλληψης άλλαζαν για κάθε έναν από τους κατηγορούμενους.
…Κατά την αντίληψη της Διεθνούς Αμνηστίας, δεν έχει κατατεθεί κανένα αποδεικτικό στοιχείο που να δείχνει ότι όσοι κατηγορούνται με βάση αυτήν τη νομοθεσία είχαν προηγουμένως δεσμούς.

…Η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει την ανησυχία ότι, δεδομένης της απουσίας απαγγελίας παρόμοιων κατηγοριών σε διαδηλωτές σε άλλες περιοχές, στους οποίους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες για διάφορα αδικήματα όπως κλοπή, φθορά ξένης περιουσίας, παράβαση του νόμου περί όπλων, διατάραξη της κοινής ειρήνης, και παράνομη μετανάστευση (στην περίπτωση ορισμένων μεταναστών), η εφαρμογή της συγκεκριμένης νομοθεσίας ενδέχεται να ήταν αυθαίρετη. Σύμφωνα με το ICCPR, «όλα τα πρόσωπα είναι ίσα ενώπιον του νόμου και δικαιούνται χωρίς οποιαδήποτε διάκριση την ίση προστασία του νόμου» (Άρθρο 26).
…Η οργάνωση εκφράζει την ανησυχία ότι, σε περίπτωση που είναι βάσιμοι οι ισχυρισμοί που περιγράφονται παραπάνω, τέτοια μεταχείριση θα αποτελούσε παραβιάσεις διεθνών συνθηκών για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις οποίες μετέχει η Ελλάδα, όπως το ICCPR, η Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων, η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, και η ΕΣΔΑ.
…Η οργάνωση με λύπη σημειώνει ότι ο φόνος του Αλέξη Γρηγορόπουλου και οι φερόμενες ως παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο της αστυνόμευσης των διαδηλώσεων αποτελούν το αποκορύφωμα ενός μοτίβου σοβαρών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων από μέλη των σωμάτων ασφαλείας, που περιλαμβάνει υπερβολική χρήση βίας, βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης, και κακή χρήση πυροβόλων όπλων.
…Ως αποτέλεσμα της έρευνάς της για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από μέλη των σωμάτων ασφαλείας κατά την τελευταία δεκαετία, η Διεθνής Αμνηστία καλεί σταθερά τις αρχές να διερευνήσουν με ανεξάρτητο και αποτελεσματικό τρόπο όλους τους ισχυρισμούς για τέτοιες παραβιάσεις.
…φαίνεται να αυξάνονται οι ισχυρισμοί για βασανιστήρια ή άλλες μορφές κακομεταχείρισης από αστυνομικούς.
…το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει κρίνει σε αρκετές περιπτώσεις ότι η Ελλάδα παραβίασε τα Άρθρα 2 (δικαίωμα στη ζωή) και 3 (απαγόρευση βασανιστηρίων ή απάνθρωπης μεταχείρισης ή τιμωρίας) της ΕΣΔΑ.
…Ωστόσο, η οργάνωση πιστεύει ότι μια διεξοδική εξέταση των μοτίβων καταπατήσεων με την προοπτική να διασφαλιστεί αποτελεσματική λογοδοσία για την υπερβολική χρήση βίας και άλλες παραβιάσεις από μέλη των σωμάτων ασφαλείας θα διευκόλυνε την καλύτερη προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
…η οργάνωση πιστεύει ότι πρέπει να σταλεί ένα ισχυρό μήνυμα ότι κανείς δεν μπορεί να είναι υπεράνω του νόμου - ιδίως εκείνοι που είναι επιφορτισμένοι να τον επιβάλλουν.
…Η Διεθνής Αμνηστία πιστεύει ότι η απόκριση των αρχών στον φόνο του Αλέξη Γρηγορόπουλου και τις διαδηλώσεις που ξέσπασαν μετά τον θάνατό του δεν πρέπει να εξαντληθεί στις αστυνομικές και δικαστικές έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη. Τα γεγονότα αυτά προσφέρουν στην κυβέρνηση μια ευκαιρία να αντιμετωπίσει τα μακροχρόνια θεσμικά προβλήματα της αστυνόμευσης και της παράλειψης συμμόρφωσης προς τα διεθνή θεσμικά κείμενα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έτσι, η Διεθνής Αμνηστία συνιστά στην κυβέρνηση να συστήσει ανεξάρτητη ερευνητική επιτροπή, με εντολή να διερευνήσει πλήρως τις συνθήκες που περιβάλλουν τον θάνατο του Αλέξη Γρηγορόπουλου και την αστυνομική απόκριση στις διαδηλώσεις και τις ταραχές που ξεκίνησαν στις 6 Δεκεμβρίου. Η ερευνητική επιτροπή πρέπει να αποτελείται από αμερόληπτα, ικανά και ανεξάρτητα μέλη εξουσιοδοτημένα να αποκτήσουν κάθε απαραίτητη για την έρευνα πληροφορία, και τα πορίσματά της πρέπει να δημοσιευτούν.

…Η Διεθνής Αμνηστία πιστεύει ότι η έρευνα πρέπει επίσης να διερευνήσει τη μεταχείριση των παιδιών που συνελήφθησαν και τέθηκαν υπό κράτηση, με την προοπτική να αναθεωρηθούν οι πρακτικές ώστε να διασφαλιστεί ότι συνάδουν πλήρως με τις απαιτήσεις της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Οποιοσδήποτε τυχόν βαρύνεται με την υποψία ότι ενέργησε κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου πρέπει να προσαχθεί στη δικαιοσύνη και τα παιδιά-θύματα παραβιάσεων πρέπει να έχουν πρόσβαση σε επανόρθωση και αποζημίωση.
…Η Διεθνής Αμνηστία παροτρύνει τις ελληνικές αρχές να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψουν την υπερβολική χρήση βίας και άλλες παραβιάσεις από την αστυνομία σε μελλοντικές διαμαρτυρίες και να διερευνήσουν διεξοδικά, γρήγορα, ανεξάρτητα και αμερόληπτα όλους τους ισχυρισμούς για τέτοιες καταπατήσεις.