ΛΑΡΙΣΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ "ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΩΝ"

Γραπτές παρεμβάσεις στην εκδήλωση-συζήτηση της 19 Νοέμβρη στη Λάρισα με θέμα «Δίκες της νεολαίας με τον τρομονόμο: Παραλογισμός ή συνειδητή επιλογή; Η κοινωνία πρέπει να υπερασπίσει το μέλλον της»


ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΡΟΥΣΗ

Κρίση και κρατική βία.

Θα εξετάσουμε σύντομα 1. Το περιεχόμενο του κράτους και το ρόλο που παίζει η κρατική βία. 2. Το περιεχόμενο της σύγχρονης κρίσης του συστήματος και 3. Για ποιους λόγους κάτω από τις συνθήκες αυτής της κρίσης είναι αναπόφευκτο να ενταθεί η κρατική βία μέσα στην οποία εντάσσονται και οι τρομονόμοι .

1. Κατά κοινή παραδοχή όλων των σύγχρονων πολιτικών φιλοσόφων, το κράτος όργανο της κυρίαρχης κάθε φορά τάξης και οργάνωση της κοινωνίας κάτω από την κυριαρχία αυτής της τάξης, είναι ένα δίπολο δόλου και βίας.
Με το πλέον γλαφυρό τρόπο, περιγράφει αυτό το δίπολο, ο Νικολό Μακιαβέλι, όταν κάνει λόγο για το διττό χαρακτήρα του λιονταριού και της αλεπούς, που πρέπει να έχει ο ηγεμόνας, έτσι ώστε να μπορεί να επιβληθεί.
Βεβαίως, αυτό το δίπολο της βίας και του δόλου, της δύναμης και της πονηριάς, ούτε ασκείται πάντοτε, αποδίδοντας την ίδια βαρύτητα στον καθένα από αυτούς τους πόλους, ενώ ο καθένας από αυτούς, μπορεί να εκλάβει διαφορετικές μορφές.

Έτσι η ίδια η βία, μπορεί να έχει τη μορφή της άμεσης πολιτικής βίας(με κύριους φορείς στρατό, αστυνομία, δικαιοσύνη), τη μορφή της οικονομικής βίας, τη μορφή του φόβου της βίας (π.χ. φόβος για απόλυση) .
Ταυτόχρονα, υπάρχουν περίοδοι, που αυτή η βία, είναι που παίζει τον καθοριστικό ρόλο στην επιβολή της κρατικής κυριαρχίας, και άλλες, που είναι πιο σημαντικός ο ρόλος του δόλου, ενώ η βία παραμονεύει, ως εναλλακτική και τελευταία λύση.

Ο ίδιος ο δόλος, μπορεί να έχει το χαρακτήρα της συνειδητής παρέμβασης εκ μέρους της κυρίαρχης τάξης, έτσι ώστε να παραπλανήσει ως προς το ταξικό προσανατολισμό των προθέσεων της, -κάτι για παράδειγμα, που γίνεται μέσω της παιδείας, των ΜΜΕ, της κρατικής προπαγάνδας- μπορεί όμως αυτό να συμβεί και λόγω των χαρακτηριστικών του ίδιου του κράτους, που το εμφανίζουν σαν ουδέτερο. Τέτοια είναι:
-ο ίδιος ο οικουμενικός χαρακτήρας της αστικής τάξης, την περίοδο που αντικατέστησε τη φεουδαρχία.
- η παραχώρηση των δικαιωμάτων του πολίτη, που δήθεν εξισώνουν, τους πραγματικά άνισους ανθρώπους
- η εξυπηρέτηση από μέρους του κράτους, του συμφέροντος, του συνόλου της αστικής τάξης και όχι επί μέρους καπιταλιστών.
- η εξυπηρέτηση μακροπρόθεσμων συμφερόντων, σε βάρος άμεσων
- το γεγονός, ότι το κράτος ασκεί και λειτουργίες, μεταξύ των οποίων τις κοινωνικές, οι οποίες είναι απαραίτητες για την κοινωνία
- το ότι οι άνθρωποι, μια και δεν έχουν ζήσει άλλη μορφή κοινωνικής οργάνωσης, παρά μόνο την κρατική, δεν είναι ικανοί να φανταστούν, ότι μπορεί να υπάρξει κάτι διαφορετικό.
- το γεγονός, ότι συχνά, μέσω της ρεφορμιστικής πολιτικής, το κράτος «υποχωρεί» στα συμφέροντα των εργαζομένων, για να διαφυλάξει έτσι καλύτερα, τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της αστικής τάξης
-Τέλος, η διαμόρφωση μιας «εργατικής αριστοκρατίας», η οποία ανδρώθηκε στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, πάνω στην καμπούρα των καταφρονεμένων, των φτωχών χωρών.

Άλλωστε, μια σειρά παράγοντες, πέρα από τη συνειδητή κρατική παρέμβαση, πέρα από το χαρακτήρα του ίδιου του κράτους, όπως η κυριαρχία της αστικής ιδεολογίας, η αποξένωση, η πραγμοποίηση, η φετιχοποίηση του εμπορεύματος και του χρήματος, και τελικά η ίδια η φύση της εμπορευματικής παραγωγής, παραπλανούν τους ανθρώπους και τους εμποδίζουν να αντιληφθούν, το πραγματικό ταξικό περιεχόμενο της κρατικής εξουσίας.
Έτσι λοιπόν, πέρα από τη βία, είναι δυνατόν να υπάρξει στη βάση των παραπάνω και μια συναινετική ενσωμάτωση στο σύστημα.

2. Ας δούμε τώρα, ποιο είναι το περιεχόμενο της σύγχρονης κρίσης.
Πολλοί είναι εκείνοι που αντιμετωπίζουν τη σύγχρονη κρίση, σαν κρίση που απορρέει από την εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, η οποία είναι μια κακή επιλογή ορισμένων αστών διαχειριστών και η οποία συνεπώς μπορεί να ξεπεραστεί στα πλαίσια πάντα του καπιταλισμού, στο βαθμό που εγκαταλείπεται ο νεοφιλελευθερισμός και επανερχόμαστε στα Κευνσιανά μοντέλα του κράτους πρόνοιας, ή εν πάση περιπτώσει σε έναν πιο ανθρώπινο καπιταλισμό. Κάτω από αυτήν την οπτική γωνία, έχει νόημα και η αντινεοφιλελεύθερη πάλη και δεν χρειάζεται να οδηγηθούμε μέχρι την αντικαπιταλιστική πάλη και την ανατροπή του καπιταλισμού, για να λυτρωθούμε από τη βαρβαρότητα.
Σε αντίθεση με το παραπάνω σκεπτικό, υποστηρίζω ότι η σύγχρονη κρίση, αποτελεί δομική κρίση του συστήματος, ότι ο νεοφιλελευθερισμός είναι ο καπιταλισμός της εποχής μας, δηλαδή, ο μοναδικός τρόπος που έχει το κεφάλαιο για να αντιμετωπίσει αυτή του την κρίση, και όχι το αποτέλεσμα της δράσης «κακών» καπιταλιστών ή «κακών» διαχειριστών του συστήματος, που αν αντικατασταθούν από «καλούς», θα λύσουν το πρόβλημα.


Εξηγούμαι όσο πιο σύντομα γίνεται και συνεπώς κάπως σχηματικά : Αποτελεί νομοτέλεια για το κεφάλαιο, λόγω του ανταγωνισμού μέσα στον οποίο λειτουργεί, να εκσυγχρονίζεται. Αυτός ο εκσυγχρονισμός, έχει σαν συνέπεια, την αποπομπή ζωντανής εργατικής δύναμης, άμεσης ζωντανής εργασίας, από την παραγωγή. Συνέπεια αυτής της αποπομπής, στο βαθμό που είναι αυτή η ζωντανή εργασία, η μόνη που παράγει αξία, και από την οποία προέρχεται η υπεραξία, είναι η πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους και οι κρίσεις υπερπαραγωγής, οι οποίες επιτείνονται, ακριβώς, από την ανεργία που προκαλεί αυτή η αποπομπή ζωντανής εργασίας. Αν αυτή η κρισιακή διαδικασία, μέχρι σήμερα ξεπερνιόνταν με τον εκσυγχρονισμό του παραγωγικού δυναμικού και τη συγκεντροποίηση του κεφαλαίου, σήμερα έχει φτάσει σε τέτοια ποσοτικά επίπεδα, που απαιτεί μια ποιοτική ριζοσπαστική αλλαγή, που δεν είναι άλλη, από την υπέρβαση του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος.

Το κεφάλαιο απέναντι σε αυτήν του την κρίση:
- μεταφέρει τις δραστηριότητες του, εκεί που είναι φθηνή η εργατική δύναμη
-τοποθετεί τα κεφάλαια που έχει συσσωρευμένα και που δεν αποδίδουν πια στην παραγωγή, σε χρηματιστηριακές δραστηριότητες, οι οποίες «φουσκώνουν», μια και δεν έχουν πραγματικό αντίκρισμα, κάτι που οδηγεί στις χρηματιστηριακές κρίσεις, οι οποίες εμφανίζονται πριν από τις κρίσεις στην «πραγματική οικονομία» και σ' ένα βαθμό, την συγκαλύπτουν.
-εκμεταλλευόμενο τον ανταγωνισμό, που δημιουργεί η ανεργία και τη φτηνή και δίχως δικαιώματα εργατική δύναμη, στις μη αναπτυγμένες χώρες, εντείνει στο έπακρο την εκμετάλλευση των εργαζομένων, των πιο αναπτυγμένων χωρών.


Στα πλαίσια αυτής της τελευταίας μορφής αντιμετώπισης της κρίσης, παίρνει και όλα τα μέτρα που μας επέβαλε η κυβέρνηση, σε συνεργασία με την ΕΕ και το ΔΝΤ, μέτρα, τα οποία αξίζει να παρατηρήσουμε, ότι παίρνουν και άλλες αστικές κυβερνήσεις, χωρών που δεν βρίσκονται σε επιτήρηση όπως η δική μας, κάτι που αποδεικνύει, τον παγκόσμιο και συνάμα συστημικό χαρακτήρα της κρίσης.
Θυμίζω την επέκταση των ορίων συνταξιοδότησης στην Γαλλία, τις απολύσεις 500000 δημοσίων υπαλλήλων και την αύξηση των διδάκτρων στην Μεγάλη Βρετανία, την ψήφιση του πιο αντιλαϊκού προϋπολογισμού στην σύγχρονη ιστορία της Ισπανίας, τη μείωση των ωρών απασχόλησης, με παράλληλη μείωση των μισθών στην Γερμανία κοκ.

3. Είναι προφανές, ότι αυτά τα μέτρα, τα οποία πλήττουν, όχι μόνον τις κατώτερες τάξεις και στρώματα του πληθυσμού, αλλά και την «εργατική αριστοκρατία» και τα οποία θίγουν δικαιώματα και ελευθερίες δεκαετιών, δεν μπορεί να γίνουν αποδεκτά, δίχως έντονες λαϊκές αντιδράσεις.

Από μια άλλη οπτική γωνία, πλήττουν το κλίμα συναίνεσης και ενσωμάτωσης, στο βαθμό που:
- το αστικό κράτος, είναι υποχρεωμένο να αποβάλλει το προσωπείο της ουδετερότητας και να δείξει, απροκάλυπτα πια, το πραγματικό ταξικό του πρόσωπο,
-ορισμένα χαρακτηριστικά του, που συνέβαλαν στην παραπλανητική ουδετερότητα του, δεν μπορεί να υπάρχουν πια, κάτω από τις συνθήκες της κρίσης. Τέτοια είναι για παράδειγμα, η εγκατάλειψη από μέρους του, του κράτους πρόνοιας και μιας σειράς κοινωνικών λειτουργιών και το γεγονός ότι δεν μπορεί πια να βγάλει από το μανίκι του ένα υπουργό μεταρρυθμίσεων για να αμβλύνει έτσι τις αντιδράσεις,
- ένας από τους θεμελιακούς φορείς της συναινετικής ενσωμάτωσης, η «εργατική αριστοκρατία», όχι μόνον πλήττεται, αλλά τείνει να εκλείψει.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, αποδυνάμωσης της συναινετικής ενσωμάτωσης και της αποτελεσματικότητας του πόλου του δόλου, είναι αναγκαίο για την κυρίαρχη τάξη, να αυξήσει το ρόλο της πολιτικής –κρατικής βίας και να πλήξει δικαιώματα και ελευθερίες. Με άλλα λόγια, να γίνει ακόμη πιο αυταρχική, για να μπορέσει να επιβάλλει την πολιτική τoυ.

Βλέπουμε λοιπόν, πως ο σύγχρονος Λεβιάθαν, κατ’ εικόνα και ομοίωση του Χομπσιανού προκάτοχου του, συνδέει τον συντηρητισμό του, με τον αυταρχισμό του.
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο εντάσσεται και η θέσπιση τρομονόμων, οι οποίοι με πρόφαση την τρομοκρατία, στοχεύουν στην ποινικοποίηση των λαϊκών αντιδράσεων, κατά των αντιλαϊκών –αντικρισιακών μέτρων .
Και βεβαίως αυτοί οι τρομονόμοι, θα εφαρμόζονται, είτε κάνοντας κάθε φορά λάστιχο, το ίδιο το περιεχόμενο της τρομοκρατίας και εντάσσοντας σε αυτήν, κάθε μορφή αντίστασης στο κυρίαρχο σύστημα, είτε προσθέτοντας αυθαίρετα στους εκάστοτε κατηγορούμενους, κατηγορίες, που να τους εντάσσουν στους τρομονόμους.
Από αυτήν την οπτική γωνία, θυμίζω, ότι οι ΗΠΑ, στις χρονιάτικες εκθέσεις τους, κατατάσσουν την Ελλάδα, στις χώρες υψηλού κινδύνου από άποψη τρομοκρατίας, επειδή μεταξύ άλλων, γίνονται εδώ συχνά διαδηλώσεις, μπροστά από την Αμερικάνικη πρεσβεία!!!!, Από την άλλη, όταν κάποιος συλλαμβάνεται σε μια πορεία, του φορτώνεται όλο και πιο συχνά, ένα προκατασκευασμένο «πακέτο» κατηγοριών, έτσι ώστε να ενταχθεί στον τρομονόμο.

Απέναντι σε αυτήν την επίθεση βίας της εξουσίας, «το ζήτημα -όπως λέει και ο ποιητής- έχει τεθεί: ή θα εξακολουθούμε να γονατίζουμε/ όπως αυτός ο δραπέτης/ή θα σηκώσουμε άλλον πύργο, ατίθασο, απέναντι τους.»

Γιώργος Ρούσης
16 Νοέμβρη 2010